ଅନୁଗୋଳ ; ଆଜି ହେଉଛି ସାମ୍ୟବାଦୀ ଦର୍ଶନର ରୂପକାର ଜନନାୟକ ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ ଙ୍କ ଜନ୍ମ ଦିବସ । ଯାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନୁଗୋଳ ମାଟି ଗର୍ବ କରେ । ଯାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଆଜି ବାଜି ରାଉତ ଛତ୍ରାବାସ ହୋଇଛି ତୀର୍ଥଭୂମୀ । ଯେଉଁଠି ସେ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ତାଙ୍କ ଶେଷ ନିଶ୍ଵାସ । କୃଷକ, ଗରିବ, ଖଟିଖିଆ, ଅବହେଳିତ, ନିଷ୍ପେଷିତ ଜନତାର ସୁଖଦୁଃଖର ସାଥୀ, ସଚ୍ଚା ଦେଶସେବକ, ସରଳ ଓ ନିରହଙ୍କାର ମଣିଷ ହେଉଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ। ସେ ଏପରି ଜଣେ ବିରଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ, ଯାହାଙ୍କଠାରେ ସମାଜବାଦ ଓ ସର୍ବୋଦୟର ସମନ୍ବୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ ୧୯୫୦ରୁ ୧୯୫୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ କ୍ଷମତାର ମୋହ ତାଙ୍କୁ ଗ୍ରାସ କରିପାରି ନଥିଲା। ସେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସହ ଅତି ନିବିଡ଼ ଭାବେ ମିଶୁଥିଲେ। ସେଥିିପାଇଁ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନ କହି ‘ନବବାବୁ’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ।
ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଖେରସ ଗାଁରେ ୧୯୦୧ ମସିହା ଆଜିର ଦିନରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପିତା ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ଚୌଧୁରୀ ଜଣେ ଓକିଲ ଥିଲେ । ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ ଏପରି ଏକ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠି ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିଲା ସଂଗ୍ରାମର ହାୱା। ଏହି ପରିବାରର ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ, ରମାଦେବୀ ଚୌଧୁରୀ, ମାଳତୀ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ କିଏ ବା ନ ଜାଣେ ! ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ବିଶ୍ବକବି ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର୍ ଓ ସର୍ବୋଦୟ ନେତା ବିନୋବା ଭାବେଙ୍କ ଚିନ୍ତା ଓ ଚେତନା ତାଙ୍କୁ ବେଶ୍ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା। ନବକୃଷ୍ଣ ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡେମୀରେ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଶିକ୍ଷା ସମାପନ କରିଥିଲେ । ହାଇସ୍କୁଲ ପରୀକ୍ଷାରେ କୃତିତ୍ୱର ସହ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ । ହେଲେ ପରାଧୀନ ଭାରତର ଦୁରବସ୍ଥା ତାଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ବିଚଳିତ କରୁଥିଲା ଏବଂ ଅଧାରୁ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେଲେ ।ସେ ତାଙ୍କ ଶାସନ ସମୟରେ ଜମିଜମା ସଂସ୍କାର ଆଇନ, ଭାଗଚାଷ ଆଇନ, ଜମିଦାରୀ ପ୍ରଥା ଉଚ୍ଛେଦ, ନିଶା ନିବାରଣ, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସଂସ୍କାର ଆଦି ବହୁ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଜମିଦାର ଘରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ବି ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଜମି ଭୂଦାନ ଆନ୍ଦୋଳନବେଳେ ଦାନ କରିଦେଇଥିଲେ। ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପରେ ହୋଇଥିବା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ତିର୍ତ୍ତୋଲ-ଏରସମା ଆସନରୁ ଲଢ଼ି ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୫୦ ମେ’ ମାସରୁ ୧୯୫୬ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ସାଢ଼େଛଅ ବର୍ଷ ସେ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । ଏହି ସମୟ ଭିତରେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ନିର୍ମାଣ ଭିତ୍ତିସ୍ଥାପନ ହୋଇଥିଲା । ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧ, ଓଡ଼ିଶା କୃଷି ଓ ପଶୁ ଚିକିତ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଚୌଦ୍ବାର କାଗଜକଳ, ଡୁଡୁମା ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ବୁର୍ଲା ବୈଷୟିକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଆଦି ସ୍ଥାପନ ହୋଇଥିଲା । ବହୁ ବିରୋଧ ସତ୍ତ୍ୱେ ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସରକାରୀ ଭାଷାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୮୪ ଜୁନ୍ ୨୪ରେ ଏହି ରାଜନୈତିକ ସନ୍ଥଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
